(De wet van de) Schaarste

Het was in de middag dat we Varna verlieten. Te laat om nog naar Mangalia (Roemenië) te gaan. We zetten koers naar Balchik, zo komen we toch een paar mijl dichterbij. Omdat we op de terugweg toch weer Bulgarije aandoen, leek het Rik onnodig de volgende dag uit te checken. Na een halve dag varen worden we onderschept door de grenspolitie die ons met weinig woorden terugstuurt naar Balchik. Hoewel we nog 5 uur te varen hadden naar de Bulgaarse grens, maakte de koers onze intenties blijkbaar voldoende duidelijk. Het was achter in de middag dat we in Balchik moesten aanleggen aan de steiger van de grenspolitie. De functionaris spreekt Engels in zinnen van één woord, maar weet zijn bedoeling met ‘papers’ goed duidelijk te maken. Ons is het ook duidelijk dat we ten prooi zijn gevallen aan de wet van de schaarste. We zijn de enkele zeilboot met buitenlanders die het land aandoet. Onze bewegingen worden onder een vergrootglas gelegd. Als de ‘papers’-man zich weer laat zien, is het ‘OK’ en wuift ons weg. Op de vraag of we in de jachthaven de nacht mogen doorbrengen, is het ‘OK’. Zo liggen we even later op dezelfde plek waarvan we die ochtend vertrokken zijn. Enkele minuten na het afmeren verschijnt de dienstdoende havenmeester met twee uniformen achter zich aan. De blikken beloven weinig goeds. De uniformen zijn ook van de grenspolitie en zeggen ons weg te gaan omdat we zijn uitgecheckt. Wij, de havendirecteur, de Engelse buurman, niemand kan ze op andere gedachten brengen. Ook de belofte dat we niet van boord zullen gaan, is niet steekhoudend. De buurman suggereert dat geld in dit soort situaties kan helpen. Als dat zo is dan lijkt het kwade opzet. De buitenlandse havenbezoeker is zo schaars dat een spelletje het (schaarse) inkomen van de grenspolitie moet verhogen?! We gooien de trossen los en varen een paar mijl verder om te ankeren in een baaitje. Een goede internetverbinding zorgt ervoor dat we de leuke reacties op ‘waarbenjij.nu’ kunnen lezen. Bedankt daarvoor. We vinden het leuk om te weten dat we gevolgd worden.
Een dag later dan voorzien brengt Que Sera ons in Mangalia. Ook Roemenië ziet weing buitenlandse cruisers, dus worden we na het afmeren direkt bezocht door de autoriteiten. Het ritueel herhaalt zich en glimlachend zet Rik vele scheepsstempels en handtekeningen. Als iedereen zijn formulier heeft gaat de gele (Q-)vlag omlaag en mogen we de wal op. Dat is in Mangalia snel gezien, dus door naar Constanta. De Marina ligt even ten Noorden van de grote commerciële haven, maar het is zo rustig met de scheepvaart dat het oversteken van de ‘traffic lanes’ met de ogen dicht kan. Net afgemeerd wordt eerst het ritueel van de formulieren afgehandeld en gaan we op de fiets de stad ontdekken. We vinden de parkjes met speciale gedeeltes waar gepensioneerden met schaken elkaar ontmoeten en de mooie gebouwen waarvan er vele in de restauratie-steigers staan. Als we ook nog even het Museum der Volkskunsten bezoeken blijkt ook daar de wet van de schaarste te bestaan. We zijn en zullen de enige bezoekers van die dag zijn. Door de deskundige uitleg van de aanwezige vrijwilliger weten we nu dat Roemenië een smeltkroes is van afstammingen, geloven en levenswijzen. Het volk heeft zich gedurende een paar eeuwen vermengd met de Romeinen. In het geïsoleerde Sulina, waar we nog zullen komen, leefden eens 40 etnische groepen. Politiek gezien is het een land tussen Oost en West en zo heeft het zich in spannende periodes ook, en opportunistisch, gedragen, met niet altijd een voorspoedig resultaat. Misschien roept de naam Ceausescu nog iets op: een dictator die met zijn vrouw in extreme weelde leefde, terwijl aan de bevolking de basisbehoeften werd onthouden en met een geheime dienst die angst zaaide. Het is ‘pas’ 25 jaar geleden dat die dictatuur eindigde (met de executie van het stel) en ‘pas’ 10 jaar geleden werd een president geïnstalleerd, die niet voortkwam uit het oude regime. Het is geen wonder dat democratie zich met horten en stoten ontwikkeld in Roemenië.
De westkust van de Zwarte Zee is niet bezaaid met geschikte havens. We maken een overnachttocht naar Sulina. De enige jachthaven in Roemenië waar we diesel kunnen laden en de laatste haven voor Odessa. Sulina ligt midden in de Danube delta en is alleen over het water bereikbaar. In plaats van een auto heeft iedereen een boot met zeer krachtige buitenboordmotor(en). Ook de ambulanceboot maakt lange dagen en meerde regelmatig bij ons in de buurt af om mensen thuis of naar het ziekenhuis te brengen. Afgemeerd aan de kade in de rivier is het overdag voortdurend hobbelen en schuren. De staande stroom van 5 km/uur helpt daar ook aan mee. In dit gebied wordt geboot, gevist en/of gevogeld. Een vakantieplek voor natuurliefhebbers. Op onze tocht stroomopwaarts met de hydrofoil naar Tulcea zagen we een pelikanenkolonie, gevulde ooievaarsnesten en veel kiekendiefjes waarvan we de namen niet weten . Weer aan boord hebben we de fietsen gepakt en zijn door de delta naar het strand gegaan. Bij schemering werden we overvallen door duizenden muggen, prik- en plakvliegen; het was niet erg dat het tijd werd om de sprong naar Odessa te maken.
Dichtbij Odessa, aan het schiereiland Crimea, ligt de thuishaven van de Zwarte Zee vloot. Wat eens een machtig en gevreesd wapen was in de Koude Oorlog schijnt er nu troosteloos en roestend bij te liggen. Tegen de zin in van het parlement heeft de Russisch georiënteerde president de licentie met Rusland voor stationering van de schepen met 40 jaar verlengd. Het is erg bijzonder om de haven van Odessa binnen te varen waar eens de het ‘rode gevaar’ zijn marineschepen liet oefenen. Van Odessa zijn we onder de indruk. Het is erg ruim opgezet met statige huizen en mooie gebouwen, brede wegen, grote pleinen, veel parken en boulevards. Aleid had een slimme route uitgestippeld waarin alle elementen aan bod kwamen. Hoewel het gemiddelde maandsalaris van de Oekraïner zo’n € 200,= is, zal dat in Odessa niet het geval zijn. De volle restaurants en terrassen en de vele merkwinkels geven aan dat hier geld uitgegeven wordt en kan worden. We weten echter niet waar dat geld vandaan komt. De jonge mensen op straat ogen ontspannen, reageren spontaan als je ze aanspreekt. Het Engels wordt nog niet breed beheerst, maar de openheid en de wil om contact te hebben zijn er. We voelen ons beiden erg op het gemak. Catherina de Grote heeft het initiatief genomen tot de bouw van de stad. Generaal Potemkin (toevallig ook minnaar van C. de G.) kreeg de opdracht om de plannen uit te voeren. Vanaf de haven loopt een grote trap van 192 treden omhoog. De Potemkin-trap is zo gebouwd dat hij niet smaller wordt als je van boven naar beneden kijkt. Naast de trap doen twee treintjes (formaat skilift) hun werk om kinderwagens, ouderen, minder validen en ons naar boven te brengen. Als we net zijn aangekomen en nog geen Oekraïens geld hebben, gaan wij zonder betalen mee. De hele rit naar boven heeft de kaartverkoopster zitten vloeken en tieren. Dit tot schaamte bij haar landgenoten die wel voor ons wilden betalen, maar dat weigerde ze. Dan had ze haar ‘Americano-tirade’ moeten staken. Nou ja, die had die avond thuis een keer wat aan de kat te vertellen.
Eén van de indrukwekkendste gebouwen is het opera- en ballettheater. Ontworpen door dezelfde architecten die de Weense Staatsopera tekenden en gebouwd in eind 1800. We hebben geluk dat het Moskouse Ballet een voorstelling geeft op dezelfde avond. We vragen om een paar goede plaatsen en die avond beleven we de balletvoorstelling in een loge voor twee met champagne!!!
In onze lonely planet gids staat een markt, de “Privoz Market”, die niet in de gids van de overheid staat vermeld. Het feit dat men daar liever geen toeristen ziet, wekt onze nieuwsgierigheid. Met het lokale busje worden we in de buurt afgezet en vinden we de enorme matkt met stalletjes, vlees-, vis- en zuivelhallen. Hier staan tien vrouwen naast elkaar met een stalletje van 1,50 meter ieder voor zich dezelfde vis te verkopen. Deze mensen redden de € 200,= bij lange na niet. Hier wordt niet gelachen, maar slechts gebuffeld. Rik laat zich nog even afzetten door een zogenaamde smartphone te kopen. Hier is alles goedkoper dan goedkoop en doen de mensen hun inkopen. De rijke toeristen kunnen hun inkopen beter in de PC Hooftstraat van Odessa doen. Dat verklaart het ontbreken van de markt in de gids. Twintig jaar geleden zou het ons wellicht verboden zijn naar de markt te gaan.
Tijdens de dagen in Odessa hebben we niets gemerkt van de corruptie bij de politie. Op voorhand zijn we gewaarschuwd dat schuin oversteken van de weg een donatie aan de politie kan betekenen. Natuurlijk hebben we ons zo onopvallend mogelijk gedragen, maar gelukkig waren er zo veel toeristen op straat dat de wet van de schaarste niet van toepassing was.
We vinden het niet leuk om Odessa te verlaten, maar over een week willen we in Istanbul zijn om Duco te kunnen verwelkomen, die een paar dagen langskomt. We plannen een tussenstop in Roemenië en verwachten met het voordeel van de Noordenwind topsnelheden te bereiken.